ខេត្តកំពង់ធំ ៖ ពលរដ្ឋរស់នៅ ឃុំដងកាំបិត ស្រុក សណ្ដាន់ រៀបរាប់ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន ថា ក្រុមហ៊ុនឈ្មោះ ស៊ី.អ.ស៊ី.ខេ ( CRCK) ជាក្រុមហ៊ុនវៀតណាម ដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ដំណាំកៅស៊ូ នៅតំបន់នោះ បានកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងដើមច្បោះពួកគេ អស់រាប់រយដើម ដោយមិនបានផ្ដល់សំណងឲ្យឡើយ ។
ពលរដ្ឋបានត្អូញត្អែថាពួកគាត់កំពុងជួបការលំបាកជីវភាពរស់ នៅប្រចាំថ្ងៃ បន្ទាប់ពីបាត់បង់ មុខរបរពីដូនតានោះ ។ ពួកគាត់បាននិយាយថា ៖ “គ្មានបានអ្វី គ្រាន់តែដើមច្បោះខ្ញុំ ប្រហែល៥០០ដើម គ្មានបានលុយទទេ ក្រែងថាមិនបានអី ក៏បាន ដើមច្បោះមួយ៥០០០៛ៗ ទទេ ខ្ទិចហើយ ច្បោះខ្ញុំដាំទីនេះ មួយពាន់ដើម ដល់ពេលនិយាយជាមួយវា វាចង់បាញ់ខ្ញុំចោលទៀត ពុករលួយណាស់ អត់មានបានលុយ ទទេ ឈូសឆាយ មានបានលុយឯណា”។
ដើម ជ័រច្បោះ ជាច្រើនដើម ដែលផ្ដល់ប្រាក់ចំណូលដល់ពលរដ្ឋ នៅតំបន់នោះ ជាង១០ឆ្នាំមកហើយនោះ ពេលនេះត្រូវបានក្រុមហ៊ុនយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ។ អ៊ុំប្រុសចំណាស់ បាន និយាយទាំងញ័រៗថា មុខរបរដងជ័រ ដាំស្រូវ និងដាំស្វាយចន្ទី ជាមុខរបរប្រចាំជីវិតរបស់គាត់។ លោកថា លោកកំពុងរងការលំបាកក្នុងជីវិភាពគ្រួសារ ខណៈកាន់តែវ័យចំណាស់ ។ លោកថា ៖ “ផ្លូវនេះ ក្រុមហ៊ុនគេយកហើយ គេបិទផ្លូវមិនឲ្យដើរទៀត អរគុណហើយ រកអីបានធ្វើទានហូបឆ្អែតឆ្អន់ បានចាយសំបូរមិនបានទេ ខ្ញុំសូមជម្រាប ដែលនឹងជួយដោះស្រាយខ្ញុំរួច បើគេយកហើយ ខ្ញុំពឹងអ្វីបើអាយុប៉ុណ្ណឹងហើយ សូមលោកជួយដោះស្រាយខ្ញុំផង”។
គល់ដើមជ័រច្បោះ ដែលបន្សល់ទុកនៅក្នុងចំការកៅស៊ូរបស់ក្រុមហ៊ុន ស៊ី.អ.ស៊ី.ខេ ពលរដ្ឋនៅស្រុសណ្ដាន់ ខេត្ដកំពង់ធំ បានឲ្យដឹងថា អ្នកភូមិនៅតំបន់នោះ មុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត គឺអាស្រ័យលើធនធានធម្មជាតិ នៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់។ លោកបន្ដថា ដើមជ័រច្បោះរាប់ពាន់ដើមរបស់ពួកគាត់ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុននោះ កាប់បំផ្លាញ ដែលធ្វើឲ្យពួគាត់បាត់បង់ប្រាក់ចំណូលប្រចាំថ្ងៃ ។
លោកថា ៖ “គឺគាត់អាស្រ័យផលទៅលើអនុផលព្រៃឈើ អញ្ជឹងដើមឈើទាល់នេះគាត់ចោះ យកជ័រដើម្បីលក់ រាប់ម៉ឺនឆ្នាំមិនចេះស្លាប់ទេ ចោះទៅ មួយសប្តាហ៍ដងម្តងទៅរាប់គីឡូ។ ដីនេះរបស់គាត់សល់ពីដូនតាមក មានមួយពាន់ដើម ពីរពាន់ដើម ចែកកូនដងលក់ ឥឡូវយួនដេញគប់អស់ វាកាប់ច្បោះនេះយកអស់ គាត់មិនបានអ្វីចិញ្ចឹមជីវិតទៀតទេ នេះនៅដោយសារវាទុកជាព្រៃមួយ ដែលថាក្រុមហ៊ុននោះជាលេស តាមពិតវាត្រូវឈូសទាំងអស់ គ្រាន់ជាលេស ទុកឲ្យឃើញ មួយដើមពីរដើមអញ្ជឹងទៅ”។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០១២ ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានប្រជុំសម្រេចស្តីពីការលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណការផ្តល់ដីសម្បទាន សេដ្ឋកិច្ចប្រមាណជាង ២០ក្រុមហ៊ុនក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់។ ប៉ុន្តែមកដល់ថ្ងៃនេះ សកម្មជនព្រៃឡង់ប្រកាសថា មិនទាន់ឃើញក្រុមហ៊ុនណាមួយបានដកចេញ និងបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ខ្លួននោះឡើយ ជាហេតុនាំឲ្យពួកគាត់បារម្ភពីការបាត់បង់ព្រៃនៅតំបន់នោះ។
របាយការណ៍សហគមន៍ព្រៃឡង់បង្ហាញថា ព្រៃឡង់មានទំហំ ប្រមាណ ៣,៦០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ជាប្រភពនៃអនុផលព្រៃឈើយ៉ាងសំខាន់ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើន ជាជនជាតិភាគតិចប្រមាណជាង ៦០ ០០០គ្រួសារ ក្នុងភូមិជិត ៤០០ភូមិ ដែលស្ថិតនៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ កំពង់ធំ ស្ទឹង ត្រែង និងក្រចេះ ដែលអ្នកខ្លះប្រកបរបរបោចវល្លិ៍ រកជ័រ និងបេះផ្លែឈើលក់ចិញ្ចឹមជីវិត ។ ព្រៃឡង់ក៏ជាជម្រកជីវសាស្ត្រចម្រុះច្រើនប្រភេទ ដូចជា ជួយទប់ស្កាត់គ្រោះធម្មជាតិ និងជួយស្រូបយកឧស្ម័នកាបូនិក ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជាដើម។
នាយកអង្គការក្រុមកិច្ចការពិសេសសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាលោក អ៊ូច ឡេង សិក្សាឃើញថា ប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅព្រៃឡង់ ក៏ដូចជានៅតំបន់ផ្សេងៗទៀតមានការកើនឡើង ។ បញ្ហាកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅកម្ពុជា ជាបញ្ហាដែលសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិចាប់អាម្មរណ៍។ កាលពីឆ្នាំ២០១២ សកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក ឈុត វុទ្ធី រងការបាញ់សម្លាប់នៅក្នុងព្រៃក្នុងខេត្តកោះកុង។
លោក អ៊ូច ឡេង ថ្លែងថា ព្រៃឈើនៅកម្ពុជានៅសល់តែប្រមាណ១៨ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ហើយបើទប់ស្តាត់មិនបានទាន់ពេលទេ កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយនឹងលែងស្គាល់ប្រភេទឈើដែលមានតម្លៃត្រឹម១ ឬ២ឆ្នាំទៀត ៕
ដើមជ័រទឹក ត្រូវបានកាប់ផ្តួលរំលំ ក្នុងព្រៃឡង់ដ៌
