ភ្នំពេញ ៖ ការសម្តែងទៅតាមទម្លាប់ដូចអ្វីដែលធ្លាប់បានធ្វើយ៉ាងទៀងទាត់ជារៀងរាល់ឆ្នាំអំពីការធ្វើទណ្ឌកម្មក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងទិវា ២០ ឧសភា កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនៅជើងឯក ដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និស្សិត ព្រះសង្ឃ និងជនរងគ្រោះប្រហែល ១ ពាន់នាក់ ដើម្បីរំឭកពីការស្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែររាប់លាននាក់កាលពី ៣៦ ឆ្នាំមុន។
តួសម្តែងទាំងនោះ បានស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានខ្មែរក្រហមពណ៌ខ្មៅ និងមានកាន់កាំភ្លើង កាំបិត និងដំបង ឫស្សីដែលគេប្រើប្រាស់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ។ និស្សិត គ្រូបង្រៀន និងអ្នកតំណាងខ្មែរ-ចិន បានអានសុន្ទរកថាក្នុងទិវារំឭកអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ឃោរឃៅនេះ។
និស្សិត ផាវ ស៊ីណាត់ អាយុ ១៩ ឆ្នាំមកពីសាលាឯកជនបានថ្លែងថា នាង មិនបានកើតនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនោះទេ ប៉ុន្តែនាងបានរៀនពីប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ឃោរឃៅពីសាលា និងឪពុកម្តាយ។ នាងបានថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំ ស្រក់ទឹកភ្នែកនៅពេលដែលខ្ញុំទស្សនាពីការធ្វើទារុណកម្មដ៏ឃោរឃៅដែលខ្ញុំគិតថា វាមិនអាចកើតឡើងទេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក យាយ អុត យ៉ុង អាយុ ៧៦ ឆ្នាំ ដែលមកពីឃុំព្រែកស្លែង ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាល បាននិយាយថា យាយចូលរួមពិធីនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយវាបានធ្វើឲ្យគាត់នឹកឃើញដល់គ្រួសារដែលបានបែកគ្នា។
ស្ត្រីរូបនេះ បានបន្តថា៖ «ខ្ញុំបានមកទីនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះរួមទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំផងដែរ ព្រោះខ្ញុំ ទទួលបានយុត្ដិធម៌ និងការអភ័យទោសច្រើនខណៈដែលអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ជាប់ពន្ធនាគារ»។
បន្ទាប់ពីថ្ងៃ ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ មក ប្រទេសកម្ពុជា បានចាត់ទុកវាថា ជាទិវាចងកំហឹងប្រឆាំងនឹងរបបខ្មែរក្រហម ហើយក្រោយមកទៀតបានប្តូរទៅជាទិវារំឭកវិញ។
ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៨ ពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណជាង ១៧ ពាន់នាក់ត្រូវបានឃុំឃាំង និងធ្វើទារុណកម្មនៅមន្ទីរស ២១ ហើយក្រោយមកទៀតត្រូវបានបញ្ជូនទៅជំរំសម្លាប់រង្គាលនៅជើងឯក។
លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា ទិវា ២០ ឧសភាជាផ្នែកមួយដែលអ្នកសម្តែងធ្វើត្រាប់តាមនូវរបៀបប្រហារជីវិត និងការធ្វើទារុណកម្មដែលប្រព្រឹត្តដោយកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា៖ «យើងមកទីនេះដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់ និងអំពាវនាវឲ្យមានយុត្តិធម៌ ហើយយើង កំពុងចាប់ផ្តើមមើលឃើញនូវយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះចាប់តាំងពីយើងបានចូលរួមជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីនាំអតីតមេដឹកនាំនៃរបបខ្មែរក្រហម មកកាត់ទោស ហើយព្រលឹងរបស់ជនរងគ្រោះ ក៏កំពុងស្ងប់ដែរ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «តាមពិត ទិវារំឭកនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីរំឭកប្រជាជនកម្ពុជាទាំងចាស់ទាំងក្មេងដែលមិនបាននឹកឃើញដល់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ និងមិនភ្លេចបានអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ដែលបានប្រព្រឹត្តនៅក្នុងរបបប៉ុលពត និងដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍កុំឲ្យកើតមានសាជាថ្មីម្ដងទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារបស់យើង ឬក៏នៅទីកន្លែងផ្សេងទៀតក្នុងពិភពលោក»។ លោកអភិបាលបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ថ្ងៃ ៧ មករា គឺជាវិញ្ញាណនៃការរួបរួម និងផ្សះផ្សាជាតិ បន្ទាប់ពីការដួលរលំរបបខ្មែរក្រហម ៕
